Gplace
พระพุทธรูปปางปฐมเทศนา ศิลปะทวารวดี พุทธศตวรรษที่ 13 - 14
พระพุทธรูปปางปฐมเทศนาประทับนั่งห้อยพระบาทอยู่บนฐานกลีบบัว เป็นพระพุทธรูปที่ประกอบด้วยชิ้นส่วน 5 ส่วนคือ พระเคียรและบั้นพระองค์ ได้มาจากวัดพระยากง ตำบลสำเภาล่ม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ส่วนพระอุระ พระเพลา และ พระบาท ได้จาดวัดพระเมรุ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม โดยช่างในสมัยก่อนได้ใช้เทคนิคในการสลักลิ่มเพื่อยืดชิ้น ส่วนทั้ง 5 เข้าด้วยกัน
ในการซ่อมเมื่อปีพ.ศ. 2509 นั้น อาจารย์เศวต เทศน์ธรรม ซึ่งเป็นผู้ซ่อมแซมพระศิลาขาวทั้ง 3 องค์ คือที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์ ได้ใช้ปูนซีเมนต์กับปูนพลาสเตอร์ในการช่อมองค์พระและใช้แท่งสแตนเลสเป็นแกนหรือเดือย เพื่อยึดชิ้นส่วนต่าง ๆ เข้าด้วยกัน โดยพระพุทธรูปทั้ง 3 องค์ที่อาจารย์เศวต ซ่อมแซมนั้นไม่พบส่วนพระหัตถ์เลย จึงใช้รูปแบบปางแสดงธรรมจากพระพุทธรูปนั่งขนาดเล็กในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา เป็นต้นแบบในการซ่อมแชม
สำหรับลักษณะของพระพุทธรูปสมัยทวารวดีนี้ได้ส่งอิทธิพลไปยังพระพุทธรูปในสมัยหริภุญไชยด้วย ดังเช่นเศียรพระพุทธรูปหินทรายที่จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย
