“มหาวิหารที่งดงามที่สุดในพุกาม ได้รับการขนานนามว่าเป็น "เพชรน้ำเอกของพุทธศิลป์สกุลช่างพุกาม"”
อานันทวิหาร หรือ วิหารอนันดา (Ananda Temple) เป็นมหาวิหารที่ตั้งอยู่ในเมืองพุกาม สร้างเมื่อปี ค.ศ.1105 ในสมัยของพระเจ้าจานสิตา (King Kyanzittha) ปัจจุบันมีอายุกว่า 900 ปี จัดว่าเป็นวิหารที่มีสภาพสมบูรณ์และงดงามที่สุดแห่งหนึ่งของเมืองพุกาม จนได้รับการยกย่องว่าเป็น "เพชรน้ำเอกของพุทธศิลป์สกุลช่างพุกาม"
ตัววิหารมีความสูงจนถึงยอดเจดีย์ประมาณ 51 เมตร ตัวฐานเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัสกว้าง 53 เมตร
ภายในวิหารมีลักษณะเป็นอุโมงค์ เดินถึงกันโดยรอบ แต่ละด้านมีซุ้มคูหา ประดิษฐานพระพุทธรูปประทับยืนแกะสลักจากไม้หุ้มด้วยทอง สูงประมาณ 9.5 เมตร
ทิศเหนือ พระกกุสันโธพุทธเจ้า
ทิศตะวันออก พระโกนาคมน์พุทธเจ้า (สร้างใหม่ทดแทนองค์เดิมที่ถูกไฟไหม้)
ทิศใต้ พระกัสสปพุทธเจ้า
ทิศตะวันตก พระโคตมพุทธเจ้า (สร้างใหม่ทดแทนองค์เดิมที่ถูกไฟไหม้)
นอกจากนี้ กำแพงภายในวิหาร ยังมีการเจาะเป็นซุ้มเพื่อประดิษฐานพระพุทธรูปขนาดเล็ก รวมแล้วมีจำนวนกว่า 1,800 องค์